سیستمهای عامل موبایل کدامیک سلطان OS

مقدمه ای بر ایجاد سیستم عامل های گوشیهای همراه (Mobiles)

 روند رو به گسترش تولید سیستم های عامل جدید و هوشمند برای گوشی های تلفن همراه باعث تبدیل موبایل از یک وسیله ارتباطی ساده به یک رایانه جیبی با کاربرد های متنوع شده است.

 طی سال های اخیر با افزودن قابلیت دسترسی به اینترنت در گوشی های تلفن های همراه ، رقابت برای ساخت سیستم های عامل جدید و هوشمند برای موبایل ها نیز گسترش یافته است. اکنون گوشی های تلفن همراه با استفاده از سخت افزار های پیچیده و نرم افزار های پیشرفته گوناگون وارد عصر جدیدی از حیات خود شده اند.  اولین بار که تلفن همراه به بازار آمد و ارتباط افراد در تمامی نقاط بدون استفاده از برق و خطوط کابلی عادی تلفن ی برقرار شد، بسیاری دچار شگفتی شدند و کمتر کسی تصور می کرد روزی موبایل ها قابلیت تصویربرداری و عکسبرداری پیدا کنند.

 در ابتدا از تلفن همراه تنها برای ارتباط عادی تلفن ی استفاده می شد اما با گذر زمان قابلیت های دیگری نیز به این دستگاه ارتباطی افزوده شد و پس از چند سال دیگر برقراری ارتباط آنالوگ کلامی تنها ویژگی موبایل نبود و دارندگان این دستگاه می توانستند با استفاده از دوربینی که در گوشی های تلفن همراه تعبیه شده بود عکس بگیرند و بعدها قابلیت فیلمبرداری نیز به آن افزوده شد.

 به موازات این تغییرات گوشی های تلفن همراه صاحب قابلیت اجرا و ارسال پیام های کتبی کوتاه موسوم به اس ام اس (پیامک) نیز شدند و به مرور نیز ارسال تصاویر با اینفرارد و سپس با بلوتوث از طریق یک موبایل به موبایلی دیگر فراهم شد.

 اما با گسترش روزافزون فناوری های رایانه ای و فناوری اطلاعات و کاربرد اینترنت در زندگی افراد، سازندگان گوشی های تلفن همراه و سایر شرکت های بزرگ ساخت نرم افزار های کامپیوتری مانند مایکروسافت به فکر ساخت و طراحی سیستم های عامل برای موبایل افتادند.

 در پی این تصمیمات، شرکت های مطرح ساخت گوشی های تلفن همراه نسل های دوم و سوم گوشی های خود را عرضه کردند. این گوشی ها دارای امکانات سخت افزاری بیشتری بودند که شامل پردازنده، حافظه و دیسک سخت بود و تقریبا به صورت یک رایانه کوچک طراحی شده بود.

 در این زمان بود که این شرکت ها به اهمیت نرم افزار در این گوشی ها پی برده و رقابت نرم افزاری در کنار رقابت سخت افزاری شروع شد. مایکروسافت یکی از شرکت های ی بود که قبلا روی سیستم عامل رایانه های جیبی خود کار کرده و ویندوز سی ای (CE) را به همین منظور طراحی کرده بود. این ویندوز قابلیت این را داشت که روی موبایل ها نیز نصب شود.

 بعد از رسمیت یافتن تلفن های همراه نسل جدید، شرکت های مطرح در این صنعت که به مشکلات بی شمار سیستم عامل سی ای پی برده بودند و نمی خواستند نرم افزار این صنعت را در انحصار یک شرکت نگه دارند با همکاری هم، سیستم عامل جدیدی برای موبایل ها به وجود آوردند که سیمبیان نام گرفت. البته رقبای دیگری نیز مثل سیستم عامل لینوکس در این صنعت وجود دارند. در اصطلاح به موبایل های ی که از این سیستم عامل ها استفاده می کنند تلفن های همراه هوشمند (SmartPhone) گفته می شود..

گوشی های بدون سیستم عامل ، گوشی های جاوا :

 تا همین چند سال اخیر واژه سیستم عامل در بین گوشی های تلفن همراه معنا و مفهوم خاصی نداشت . یعنی گوشی های تلفن همراه از سیستم عامل خاصی استفاده نمی کردند و شاید صحیح تر بتوان گفت سیستم عاملی برای گوشی های تلفن همراه وجود نداشت ! اما به مرور با پیشرفت سرسام آور دنیای فن آوری موبایل سیستم های موبایلی که قبلا وجود داشت نام گرفتند . یعنی اینکه با به وجود آمادن سیستم عامل های مختلف واژه ای به نام گوشی های بدون سیستم عامل بوجود آمد .

این نوع از گوشی ها از نظر ساختار نرم افزار جزو ساده ترین نوع گوشی های تلفن همراه هستند . به صورت غیر تخصصی می توان آنها را در سه گروه زیر دسته بندی کرد :

  (1 گوشی های ساده بدون سیستم که قابلیت ساپورت نرم افزار ندارند ، از امکاناتی چون دوربین و … نیز برخوردار نیستند : نوکیا ۱۲۰۰ ، ۱۱۰۰ ، و …

 (2 گوشی های ساده بدون سیستم عامل که قابلیت ساپورت نرم افزار های مخصوص تولیدی فقط توسط سازنده را دارند ، گاها از دوربین و … نیز در سطح پایین برخوردار هستند : نوکیا ۶۰۲۰ و  تعدادی از گوشی های سامسونگ و موتورلا و . . .

 (3گوشی های بدون سیستم عامل که قابلیت نصب تم های مخصوص ، بازی ها و نرم افزار های جاوا را دارند ، دارای دوربین عکاسی گاها با کیفیت بسیار بالا نیز هستند . در بین عموم مردم به گوشی های جاوا معروف هستند. مانند اکثر گوشی های سونی اریکسون : w810 , k750 , w770 نوکیا : ۶۵۰۰ , ۵۳۱۰ و …

 سه نوع بالا اگر چه در دسته بندی گوشی های بدون سیستم عامل قرار دارند ( سیستم دارند، در واقع سیستم ها کاربری ساده ویژه کارخانه برای گوشی را دارد) اما مسلم است نوع سوم تفاوت ها و گستردگی های بسیار زیادی را با دو نوع اول دارند و امروزه نیز قسمت بزرگی از بازار را تشکیل می دهند و در واقع گوشی های با کاربری فقط ضروری نام گرفته اند .

انواع سیستم عامل های موبایل :

  سیستم عامل سیمبین         (Symbian OS)

  سیستم عامل لینوکس    (LinuX) 

  سیستم عامل پالم         (paLm)

  سیستم عامل بلک بری     (BlaCk Berry)

  سیستم عامل  ویندوز موبایل     (WindoS MObiLe)

  سیستم عامل مک آی او اس اپل (appLe MaC iOS)

  سیستم عامل آندروید گوگل     (AndrOid)

  سیستم عامل بادا     (Bada)

  سیستم عامل میامو (MaemO) 

  سیستم عامل  میگو    (MeeGo)

سیستم عامل لینوکس   (LinuX)

 این سیستم عامل بر اساس هسته سیستم عامل لینوکس توسعه یافته است. در واقع مدیریت و بهینه سازی حافظه، ارتباط با سخت افزار و سرویس های سیستم، امنیت، مدیریت پردازش ها و مدیریت منابع دستگاه موبایل را هسته لینوکس انجام می دهد و آندروید فقط لایه ایست که ارتباط میان کاربر و سیستم عامل را برقرار می کند. این لایه نرم افزاری بوسیله جاوا پیاده سازی شده است و به همین علت قادر به اجرای کدهای Native نخواهد بود. آندروید همانند لینوکس اوپن سورس خواهد بود و توسعه دهندگان بیشماری بر روی آن کار می کنند.

 لینوکس در بین سیستم‌عامل‌های موبایل مزیت ویژه‌ای دارد: ارتشی از توسعه‌دهندگان که آماده توسعه برنامه‌های کاربردی برای این پلتفرم هستند. وجود چنین جامعه بزرگی مشخص می‌کند که چرا فوجیتسو، موتورولا، NEC، پاناسونیک و سامسونگ به این سیستم‌عامل روی آورده‌اند. البته مشکلی هم وجود دارد و آن، ویرایش‌های مختلفی از این سیستم‌عامل است که توسط موتورولا، SavaJe Technologies ، TrollTech  و دیگران ایجاد شده‌اند.

 برنامه‌هایی که برای یکی از این ویرایش‌ها طراحی شده‌اند، روی نسخه‌های دیگر کار نمی‌کنند.

  Haila Wang رئیس انجمن استانداردهای تلفن‌های مبتنی بر لینوکس (LiPS)  که حدود یک و نیم سال پیش تشکیل شد، می‌گوید: این بزرگ‌ترین کاستی لینوکس در مقایسه با سیمبیان و ویندوز موبایل است.

 دو طرح برای استاندارد کردن لینوکس موبایل در شرف انجام است.  Access، شرکت ژاپنی سازنده نرم‌افزارهای موبایل، که PalmSource ، سازنده سیستم‌عامل Palm OS را تصاحب کرد، در صدد معرفی پلتفرمی برای لینوکس موسوم Access Linux Platform در نیمه نخست سال جاری میلادی است که استانداردهای آن توسط انجمن LiPS تبیین شده است.

سیستم عامل پالم      (paLm)

 یکی از پیشتازان صنعت  PDA ، شرکت Palm است. سیستم عامل پالم از سال 1996 همراه با PDA های پالم به بازار آمد. البته هم اکنون زمان آن به سر آمده است و این آخرین هورا برای این سیستم عامل، قبل از پیوستنش به ویندوز موبایل است. هنگام استفاده از آن چنان است که حس می کنید در حال کار با نسخه ای از لینوکس کامپیوترتان هستید. پالم با همان قدرت و کارآیی کارهای تان را انجام می دهد، هر چند که دیگر زمان را از دست داده است.

 هرچند که دیگر تاریخ آن گذشته، اما پالم شروع بسیار خوب و با قیمت مناسبی را در بازار همراه های هوشمند داشت. مدت زمان لازم برای یادگیری کار با آن بسیار کوتاه است و بسیاری از امکاناتی را که از یک Smartphone می توان انتظار داشت را برآورده می کند. هر چند که ظاهر آن هنوز مانند تولیدات سال 1996 این شرکت است. خب، باید واقع بین بود، به هر حال پالم مرده است. احتمالا شما دیگر پالم را بر روی گوشی های همراه نخواهید دید. زیرا تمامی گوشی هایی که از ان استفاده می کردند، از این به بعد باید از ویندوز موبایل استفاده کنند.

 بعد از پیدایش  Microsoft، استفاده کاربران از Palm به شدت کاهش یافت و همه به محصولات جدید روی آوردند. به این ترتیب Microsoft شهرت بیشتری پیدا کرد و در حال حاضر بیشتر کاربران تنها از Windows  به عنوان یک سیستم عامل برای PDA  نام می‌برند.

سیستم‌عامل پالم هم نرم‌افزار‌های ویژه خودش را پشتیبانی می‌کند و در بیشتر موارد نرم‌افزارهایی که در سیستم عامل ویندوز موبایل پشتیبانی می‌شوند، نسخه پالم هم دارند. به طورکلی تعداد نرم‌افزارهایی که برنامه‌نویسان برای ویندوز موبایل Pocket  PC تولید کرده‌اند، از تمام نرم‌افزارهای ساخته شده برای سایر سیستم عامل‌ها بیشتر است.

سیستم عامل بلک بری     (BlaCk Berry)

 بلک بری قبل از آنکه بعنوان بهترین موبایل هوشمند برای استفاده از پست الکترونیک مورد توجه واقع شود، کار خود را به عنوان یک پیجر دوطرفه ستایش شده آغاز کرده بود. این نام همچنین به عنوان یک مدل جامع سخت افزاری و نرم افزاری درخشش خاص خود را در ارزیابی های انجام شده نشان داده است .زیرا Research in Motion هم سخت افزار و هم سیستم عامل این همراه هوشمند را تولید می کند.سابقا این تلفن همراه توسط شرکت ها به کارمندان و افراد مرتبط با آنها ارائه می شد، زیرا پشتیبانی از این موبایل توسط سرورهای عظیم بلک بری برای تمام کشورها انجام می گرفت. این سرورها خدمات بلک بری را همراه با پست الکترونیکی شرکت ها به شکل یک پارچه و همراه با امنیت و پشتیبانی کامل ارائه می کردند. اما امروزه، درخواست برای بلک بری توسط افراد حقیقی هم رو به افزایش گذاشته است.

 BlackBerry Bold  هم آخرین نسخه استاندارد این سیستم عامل است که برای استفاده در گوشی های صفحه لمسی بهبود یافته و برای اولین بار در BlackBerry Storm ز آن استفاده شده است.

 بلک بری یکی از بهترین تجربه های استفاده از پست الکترونیک در همراه های هوشمند است و این را باید ممنون صفحه کلید پر هیبت آن باشیم. کار با سیستم عامل بلک بری واقعا ساده است و همه چیز با سادگی و از روی سلیقه به شکل آیکون در سطرهای متوالی در برابر شما قرار دارد. اینها دلایلی هستند که این سیستم عامل در فروش کلی از ویندوز موبایل شرکت مایکروسافت جلو افتاده است. همچنین RIM قصد دارد که به انجمن توسعه دهندگان این پلتفرم رونقی دوباره بدهد. بنابراین پیش بینی می شود که در آینده باید در انتظار برنامه های بیشتر و کاربردی تری برای این سیستم عامل باشیم.

بلک بری کاملا محصور و اختصاصی است. برای داشتن این سیستم عامل شما باید یک گوشی بلک بری بخرید. اگر از نسخه Bold این سیستم عامل استفاده نکنید، مدل Storm  و یا Flip Pearl این گوشی چندان جذابیتی نخواهد داشت و حتی تاریخ گذشته هم به نظر خواهد آمد. همچنین در مدلهای قبلی بلک بری مرورگر وب آن کاملا غیر کاربردی و بدون استفاده است. هم اکنون فقط باید منتظر گامهای بلند بلک بری برای تبدیل شدن به یک ابزار کارآمد برای مصرف کننده باشیم. خوشبختانه تغییرات خوبی در اینجا در حال وقوع است.

 شرکت RIM بزرگ‌ترین سازنده اسمارت‌فون در ایالات‌متحده و نیز چهارمین توسعه‌دهنده سیستم‌عامل موبایل در جهان، در کنار توسعه سیستم‌عامل بلک‌بری بر توسعه برنامه‌های کاربردی برای آن نیز تمرکز کرده و همین مورد، دلیل صدرنشینی این سیستم‌عامل شده است. بیشتر کاربران تجاری به چیزی بیشتر از ارسال و دریافت ایمیل نیاز دارند.

 وقتی RIM ،Enterprise Server   را برای MDS Application نرم‌افزاری برای ایجاد، تنظیم و مدیریت برنامه‌های کاربردی بلک‌بری) منتشر کرد، همه متوجه شدند که این شرکت چقدر بر اهدافش پافشاری می‌کند. این نرم‌افزار که در گذشته به همراه ایمیل سرور این شرکت عرضه می‌شد، به عنوان یک محصول استاندارد برای مشتریانی که خواهان برنامه‌های کاربردی موبایل و نه پیام‌رسانی بی‌سیم بودند، منتشر شد.

 سیستم‌عامل بلک‌بری از بیش از 1500 برنامه تجاری و هزاران برنامه معمولی مانند نقشه‌یاب، اشتراک عکس و لغت‌نامه پشتیبانی می‌کند. برنامه‌های مبتنی بر بلک‌بری با جاوا نوشته شده‌اند و از این رو می‌توانند روی انواع زیادی از تجهیزات موبایل مبتنی‌بر فناوری‌های مختلف اجرا شوند.

 RIM  به دپارتمان‌های آی‌تی اجازه می‌دهد برنامه‌های کاربردی مورد پشتیبانی خود را که توسط شرکت‌های دیگر تولید می‌شوند، کنترل کنند. همچنین این سیستم‌عامل می‌تواند برنامه‌های معتبر (مثلاً آن‌هایی که می‌توانند از طریق فهرست تماس‌های شخصی به اطلاعات دست یابند) و نیز برنامه‌های نامعتبر را از معتبر تشخیص دهد و دسترسی‌ها را محدود کنند.

 بلک‌بری به طور ویژه‌ای برای اعمال تدابیر امنیتی هنگام ارسال و دریافت ایمیل و استفاده از نرم‌افزارهای تجاری بهینه شده است. این سیستم‌عامل از رمزنگاری end-to-end  (ارتباط کاربر با کاربر بدون نیاز به میان‌افزار) برای محافظت از داده‌ها هنگام تبادل آن‌ها بین اسمارت‌فون و   BlackBerry Enterprise Server  استفاده می‌کند.

بلک‌بری ویژگی دیگری نیز دارد، RIM به دیگر سازندگان تجهیزات موبایل اجازه استفاده از نرم‌افزار خود را نمی‌دهد و به همین دلیل تنوع سخت‌افزارهای سازگار با بلک‌بری از بسیاری از رقبای خود کمتر است. RIM  نمی‌خواهد تنوع تجهیزات موبایل مبتنی بر سیستم‌عامل این شرکت بیش از اندازه باشد.

چالش فراروی بلک بری، در رقابت با دیگران از راهکارهای نوگرایانه کمتری استفاده می‌کند و چون طیف متقاضیان آن متنوع است بر گستره آن به سرعت افزوده می‌شود.

سیستم عامل سیمبین         (Symbian OS)

 شرکت نرم افزاری Symbian برای اولین بار در ماه ژوئن سال 1998 به صورت کاملا مخفی و خصوصی برای کار بر روی سیستم عاملی برای کار روی موبایل ها تاسیس شد . مقر اصلی این شرکت در انگلیس تاسیس شد اما هم اکنون دارای حدود 750 کارمند در کشورهای انگلیس ، ژاپن ، سوئد و آمریکاست که درکار تحقیق و برنامه نویسی برای گسترش سیستم عامل و نرم افزارهای آن هستند . تا اواخر سال 2003 هیجده موبایل از پنج شرکت معروف سونی ، نوکیا ، فوجیتسو ، موتورولا و زیمنس با این سیستم عامل عرضه شد و علی رغم قیمت بالا مورد استقبال قرار گرفت و حدود 26 موبایل هم در برنامه این شرکتها و چند شرکت دیگر با این سیستم عامل در برنامه ساخت قرار گرفت . هم اینک نیز 48 مورد از این موبایل ها به بازار عرضه شده و یا به زودی عرضه خواهد شد . آمار فروش موبایل های Symbian تا پایان سال 2003 به 6.7 میلیون موبایل رسید و در سال 2004 نیز با رشد بی سابقه فروش مواجه شد به طوری که طبق آمار شرکت در سال 2004 فروش این نوع موبایل ها رشد 201 درصدی داشته است . به علت فروش بالای موبایل های Symbian هر روزه بر تعداد برنامه نویسان آن افزوده شده و نرم افزارهای    فوق العاده ای برای این سیستم عامل طراحی می شود . تا اواخر تابستان سال 2004 تعداد این برنامه ها 3254 مورد گردیده است.

 14 شرکت اصلی و چند شرکت فرعی از به وجود آوردندگان این محصول بودند ، بعضی از این شرکتها در زمینه نرم افزار و بعضی از آنها در زمینه سخت افزار به رشد این سیستم عامل و موبایل های آن کمک کرده اند . از اصلی ترین شرکتها می توان به Nokia ، Sony-Eriksson ، LG ، Samsung ، Motorola ، Arima ، BenQ ، Fujitsu ، Lenovo ، Sanyo ، Sendo ، Mitsubishi Electronics و Siemens اشاره کرد .

ویژگی های سیمبین :

 Symbian شبیه دیگر سیستم عامل های مدرن و امروزی که برای PC ها وجود دارند ، به وجود آمده است . بنابراین دارای امکانات خوبی مثل Multitasking ، MultiThreading  و همچنین مدیریت حافظه می باشد . در طراحی اولیه مبنای کار را بر روی این موضوع بنا نهاده اند که این سیستم عامل می بایست روی امکانات سخت افزاری بسیار کم ( مثل 4 مگابایت رم ) کارایی فوق العاده ای داشته باشد . به همین دلیل این سیستم عامل می تواند روی موبایل های امروزی فوق العاده سریع کار کرده و حداقل مشکل را داشته باشد . مبنای کار این سیستم عامل بر اساس event ها بنا نهاده شده است ( شبیه دیگر سیستم عامل های امروزی مثل ویندوز ) و سی پی یو طوری مورد استفاده قرار می گیرد که کمترین میزان بار روی موبایل قرار گیرد . هم اکنون با اینکه نسخه هشتم Symbian عرضه شده است اما نسخه 7 این سیستم عامل روی موبایل ها قرار می گیرد و تا به حال نسخه های مختلفی از آن بدون اینکه به صورت کامل استفاده شوند به فراموشی سپرده شده اند . جالبترین مورد برای این سیستم عامل به وجود آمدن اولین کرم و ویروس موبایل روی این سیستم عامل در سال 2004 بود . این کرم که Cabir نام دارد می تواند با استفاده از تکنولوژی Bluetooth خود را به موبایل های دیگر منتقل کند .

 زبان اصلی برنامه نویسی برای Symbian زبان C++ است اما زبانهای مختلفی برای برنامه نویسی در این سیستم عامل به وجود آمده اند . از جمله مهمترین زبانها می توان به OPL ، Python ، Visual Basic ، Perl  و Personal Java   اشاره کرد.

سیمبیان با زبان C++ نوشته شده و معماری آن مبتنی بر پلاگین است که افزودن فناوری‌های مورد نظر شرکت‌های مختلف به آن را آسان‌تر می‌کند. این سیستم‌عامل از انواع سخت‌افزارهای مختلف پشتیبانی می‌کند (مزیتی کلیدی در بازار اسمارت‌فون‌ها) و اجرای قابلیت‌های جدید و درخواستی را سریع‌تر انجام می‌دهد.

هر یک از این زبانها می توانند امکانات کامل برنامه نویسی در Symbian را فراهم نمایند. رشد زبانهای برنامه نویسی در این سیستم عامل بسیار سریع می باشد. به طوریکه نصف این زبانها همین امسال وارد این سیستم عامل شده اند و بدون شک این رشد با ورود زبانهای دیگر ادامه خواهد یافت . ابزارهای برنامه نویسی مختلفی از جمله ادیتورهای متنوع نیز برای کار با این زبانها به همراه شبیه سازهای موبایل (برای تست برنامه روی PC قبل از نصب آن روی موبایل) به بازار عرضه شده است .

 رابط های کاربری: هم اکنون دو رابط اصلی کاربری برای Symbian به وجود آمده است. اولین رابط که بیشترین استفاده را در موبایل ها دارد توسط نوکیا نوشته شده است. این رابط دارای نسخه های مختلفی است اما Series 60 نسخه اصلی این رابط است که بسیار مورد استقبال قرار گرفته است . رابط کاربری دوم با نام UIQ به وجود آمده است که دارای امکانات بسیار خوبی است و رفته رفته در حال باز کردن جای خود در بین شرکت های تولید کننده موبایل است. هر دوی این رابط ها به صورت کاملا گرافیکی و شبیه به هم طراحی شده اند و کار با آنها بسیار راحت است .

بازی بر روی  : Symbian خوشبختانه سیستم عامل Symbian یکی از غنی ترین سیستم عامل ها برای بازی کردن است . به خصوص بعد از تولید N-gage اولین کنسول بازی موبایلی توسط نوکیا که بر اساس Symbian و رابط کاربری Series60 به وجود آمد ، سیل بازیهای مختلف و حرفه ای به سوی این موبایل و در کنار آن این سیستم عامل سرازیر شد . حتی شرکت های مطرح بازی سازی هم اکنون به صورت حرفه ای روی این سیتم عامل و موبایل های دارای این سیستم عامل سرمایه گذاری می کنند .

مجوز استفاده از سیمبیان برخلاف بلک‌بری شرکت RIM یا Mac OS X شرکت اپل، می‌تواند در اختیار هر شرکتی قرار بگیرد. APIهای آن نیز در اختیار علاقمندان است و این یعنی، با انتخاب سیمبیان، دپارتمان‌های آی‌تی گزینه‌ها و امکانات بیشتری را در اختیار خواهند داشت. برای نمونه، سیمبیان با گستره وسیعی از انواع راهبردهای بی‌سیم مانند Intellisync ،Visto  و BlackBerry Connect برای ارایه سرویس‌های ایمیل سازگار است.

 با این همه، رایج بودن سیمبیان مشکلاتی را هم در بردارد. سیمبیان آماج حملات بدافزارهایی است که گوشی را دچار اختلال می‌کنند. یک کد مخرب روی آن نصب می‌نمایند یا داده‌های آن را به صورت بی‌سیم به دستگاه‌های دیگر منتقل می‌کنند. ویروسی موسوم به  Commwarrior  تاکنون اسمارت‌فون‌های زیادی را آلوده کرده است که از سیمبیان استفاده می‌کنند. این ویروس خود را از طریق بلوتوث به گوشی‌های دیگر منتقل می‌کند.

سیستم عامل  ویندوز موبایل     (WindoS MObiLe)

 ویندوز موبایل یک سیستم عامل فشرده به همراه تعدادی از برنامه‌های اصلی و کاربردی موبایل برای گوشی‌هائی است که بر اساس API های Microsoft win32 کار می‌کنند. این سیستم عامل شبیه نسخه رومیزی ویندوز طراحی شده است. ریشه های ویندوز موبایل در ویندوز CE قرار دارند و قبل از این در پاکت پی سی های این شرکت مورد استفاده قرار گرفته اند.

 ویندوز موبایل در دو نوع عرضه می‌شود:

یکی نسخه ویژه اسمارت‌فون‌ها که در پیام‌رسانی بی‌سیم، تقویم و زمانبندی کارها و یادداشت‌های صوتی خوب عمل می‌کند و دیگری، نسخه ویژه Pocket PCها که نسخه موبایل نرم‌افزارهایی چون ورد، اکسل، پاورپوینت و آوت‌لوک را به همراه دارد.

ویندوز موبایل‌های نسخه Pocket PC که به اختصار آن راPPC می‌نامند قوی ‌ترین و بیشترین نرم‌افزارهای ممکن را نسبت به سایر سیستم‌عامل‌ها پشتیبانی می‌‌کند. نسخه اسمارت‌فون ویندوز موبایل هم از پشتیبانی نرم‌افزاری خوبی برخوردار است ولی قدرت آن در مقایسه با نسخه PPC کمتر است.

ویژگی های ویندوز موبایل:

 - قابلیت نصب .net frame work که فعلا آخرین ورژن آن برای موبایل 2 می باشد، هیجان ویژه ای به آن میدهد. این قابلیت، دریچه ای بسیار بزرگ برای برنامه نویسان باز میکند که بتوانند با تمام زبان های .net  برای گوشی خود برنامه بنویسند.

 - پشتیبانی از زبان های c ,c++ ,java هم تیر آخر برای تمام زبان هاست. یعنی از لحاظ برنامه نویسی، هیچ زبانی نسیت که نتواند در Windows Mobile استفاده بشود. در ضمن قابلیت استفاده از بانک های اطلاعاتی، جای هیچ تفاوتی بین کامپیوتر و گوشی را در زمینه برنامه نویسی نمی گذارد.

 - از نظر کارکردن و عادت کردن بهWindows Mobile  زمانی که به آن عادت کردید، به شدت احساس راحتی میکنید و واقعا حس میکنید که قبلا چقدر محدود بوده اید!!

 - برنامه های کاربردی و مجانی بسیاری هم در اینترنت قابل پیدا شدن هستند و اگر برنامه نویس نیستید، با صرف اندکی وقت می توانید برنامه مورد احتیاجتان را پیدا کنید. اگر هم اندکی برنامه نویس باشید، به کمک محیط قدرتمند Visual Studio و شبیه سازموبایل آن ، (چه خودتان گوشی ویندوز موبایل داشته باشید یا نه) میتوانید برای آن برنامه بنویسید و در شبیه ساز قدتمند VS آن را آزمایش کنید.

 - پشتیبانی قوی و قدرتمند غول نرم افزاری از این سیستم عامل و open source کردن symbian و java  و همین طور عرضه سیستم عامل open source دیگری به نام android  توسط google که Microsoft  به شدت از آن می ترسد! شرایط را برای این OS  بهتر از گذشته خواهد کرد. چون مسلما رقابت بین این محصولات به نفع مشتری است و نکته مثبت در این رقابت این است که ممکنه در جنگ، یک حریف از بین برود، ولی Microsoft هیچ وقت بی خیال نمی شود، در ضمن از بقیه رقبا خیلی جلوتر اسست. البته ورژن های customize شده لینوکس هم برای موبایل وجود دارد که واقعا کار با آنها سخت است و حتی لینوکس بازها هم آن را توصیه نمی کنند.

 - شرکت های سازنده تلفن همراه که از windows mobile روی گوشی های خود استفاده می کنند، شرکت های بسیار بزرگ و معتبری هستند که از شرکت های معمولی یا حتی با تولید بالا مثل nokia بهترند!

-   چون windows mobile در ایران به شدت غریب است و به گفته یکی از نمایندگی های گوشی imate  خریداران ما، یا آدم های مایه دارند یا حرفه ای، گوشی های ویندوز دار به شدت با کلاس هستند و مخصوصا لوگوی ویندوز روی گوشی، جلوی هر فردی خود نمایی خواهد کرد و تیر خلاص برای با کلاس جلوه دادن شما را خواهد زد!!!

معایب ویندوز موبایل:

  Microsoft - به شدت شرکتی انحصار طلب است. پس آنها شرایط را در جهت بهتر شدن عوض می کنند و شما در تغییرات ویندوز تاثیری ندارید. ولی در تمام سیستم عامل های دیگر چون open source هستند شما میتوانید برای خودتان سیستم عامل بسازید و ... هر چند که open source در دراز مدت که افراد آن را گسترش میدهند برای خیلی ها سود خواهد داشت، ولی در این مدت بیشتر از 10 ساله که کلی آدم در حال گسترش لینوکس هستند چه خیری به ما رسیده که حالا رو سیستم عامل موبایل که تازه open source شده اند خیری به ما برسد!

 -چون در ایران روی ویندوز موبایل کم کار شده، برنامه های مجانی (هر چند کافی هستند) خیلی پیدا نمی شود و باید در سایت های خارجی به دنبال آنها باشید و اگر برنامه ای پولی پیدا شد، (باز به خاطر فعالیت کم ایرانی هاcrack آن سخت پیدا می شود !!)

 -  مدت به نسبت زیادی (حدود 1 ماه) طول می کشد تا به  windows mobile  عادت کنید. ولی امان از دست وقتی که روون شدید!!

 - چون ویندوز پولی هست، مجبورید پولی اضافه بابت گوشی خود بپردازید.(مثل notebook ها)

سیستم عامل  ویندوز فون 7         (Windows Phone 7)

 در فوریه 2010 استیو بالمر مدیر عامل مایکروسافت معرفی اولیه ای را از سیستم عامل جدید مایکروسافت را برای تلفن های همراه هوشمند ارائه داد. کمی قبل تر از آم تنها شایعات و اطلاعات درز کرده کمی از این سیستم عامل جدید که Windows Phone 7 نام گرفته است، در اینترنت منتشر شده بود. اکنون و با عرضه نهایی این سیستم عامل به شرکتهای سازنده تلفن های همراه هوشمند و در اختیار گذاشتن SDK آن برای برنامه نویسان علاقه مند، همگان منتظر آن هستند تا ببینند ادعاهای مایکروسافت در مورد WP7 که پر بود از تعریف و تمجدید، محقق می شود یا خیر. ارائه اولیه استیو بالمر بارها و بارها تحسین همگان را در آن جلسه به همراه داشت. فاصله بین Windows Phone 7  و نسخه های قبلی که  Windows Mobile نام داشتند از همه جهات زمین تا آسمان است. واسط کاربری و نوع طراحی آن با اسم رمز Metro سایر سیستم های عامل موجود همچون iOS و  Android  را به چالش کشانده است.

 Metro  بطور قابل ملاحظه ای متفاوت است و تأکید بسیار زیادی بر روی فن بیان و تعریف بصورت علائم و نشانه ها و همچنین تصاویر همانطور که در شکل زیر مشاهده می شود، دارد. استفاده کامل از قابلیتهای سخت افزاری نیز باعث افزاریش سرعت آن شده بطوریکه تصاویر متحرک با نرمی فوق العاده ای نمایش داده می شوند و بسیار طبیعی جلوه می کنند و پاسخ صفحه نمایش نیز به لمس های مختلف بسیار سریع می باشد.

 برای برنامه نویسان Silverlight احتمالا" جالبترین خبر اینست که Silverlight بعنوان یک شهروند درجه اول در WP7 به شمار می رود. در واقع برنامه نویسان می توانند بین دو چارچوب XNA و Silverlight  آنچه را که مایلند انتخاب کنند. البته XNA مناسب برای توسعه بازیها و Silverlight مناسب برای توسعه برنامه های کاربردی می باشند.

برنامه نویسان Silverlight که تجربه توسعه برنامه های desktop را دارند می توانند یک شبه برنامه نویس WP7 شوند و توسعه برنامه WP7 برای این برنامه نویسان ساده تر از آن چیزیست که برنامه نویسان نسخه های پیشین Windows Mobile باید انجام دهند. اگر شما برنامه نویس Windows Mobile  هستید این قضیه نبایدشما را نا امید کند. با توجه به منابع بسیاری که برای فراگیری Silverlight  وجود دارد، تسلط به آن دور از دسترس نیست.

یک مسئله جالب توجه دیگر این می تواند باشد که توسعه برنامه های Silverlight برای WP7 هیچ هزینه ای در بر نخواهد داشت چراکه اگر شما Visual Studio و یا  Expression Blend  را در اختیار داشته باشید، ابزار مربوط به توسعه برنامه ها برای WP7 را می توانید بطور رایگان دریافت کرده و به این محیط ها اضافه کنید. تنها یک هزینه کوچک وجود دارد و آن هنگامیست که شما برنامه خود را تکمیل نموده و می خواهید آن را در اختیار دیگران قرار دهید. برای این کار تنها می بایست که از Market Place  مایکروسافت استفاده کرد.

 نکته دیگری که باید بدان اشاره کرد این است که مایکروسافت تنها از زبان برنامه نویسی C# برای نوشتن برنامه های مبتنی بر Windows Phone 7 پشتیبانی می کند.

برایWP7، مایکروسافت قید و بندهایی سخت افزاری را برای سازندگان تلفن های همراه هوشمند در نظر گرفته است. مثلا" هر تلفن همراهی که بخواهد WP7 را بعنوان سیستم عامل بر روی خود داشته باشد باید حداقل، امکانات زیر را دارا باشد:

 •   صفحه نمایش لمسی  800 x 480  پیکسل این صفحه نمایش می بایست توانایی تشخیص چهارنقطه لمسی را داشته باشد.

•    شتابدهنده سخت افزاری  در WP7 تصاویر متحرک ساخته شده با Silverlight اغلب از شتابدهنده سخت افزاری جهت اجرای طبیعی تر تصاویر متحرک استفاده می کنند.

 GPS •  ، ژیرسکوپ و جهت یاب یا قطب نما.

•   دوربین حداقل 5 مگاپیکسلی.

•   دکمه های  Search، Back، Start و Hardware.

•   قابلیت اتصال به شبکه های بی سیم.

•   حداقل 256 MB، حافظه RAM و8 GB  ذخیره سازی  Flash

اینها حداقل امکاناتی است که سازندگان تلفن های همراه هوشمند می بایست مد نظر داشته باشند تا بتوانند از WP7 پشتیبانی کنند. بعبارت دیگر آنها می توانند آزادانه قابلیتهای فراتر از این را به دستگاههای خود اضافه کنند. مثل صفحه کلید سخت افزاری، دوربین بهتر به همراه فلش، فضای ذخیره سازی بیشتر و مواردی از این دست. پس می توان گفت WP7 یک بستر باز است با حداقل نیازمندی هایی که گفته شد.

ویژگی های WindOws phone 7 :

-  رابط کاربری جدید موسوم به Metro

-   Internet Explorer 

-   Xbox Live

-   XNA FrameWork

-    Silverlight

-    Office

معایب: WindOws phone 7

 -   File Managerندارد

  - عدم پشتیبانی از CuT-Copy-PaSt 

  - عدم پشتیبانی از VideO CaLL

  - وابستگی به نرم افزار Zune برای انتقال فایل

  - نبود قابلیت Multitasking کامل

  - حذف امکان Mass Storage

  - عدم امکان  انتقال فایل از طریق BlueTooth

  - عدم پشتیبانی از  Custom Ringtones

  - عدم پشتیبانی از  Removable SD Cards 

  - اوپن سورس (Open Source) نیست.

سیستم عامل آندروید گوگل     (AndrOid)

  Android به زبان ساده سیستم عاملی است برای دستگاه های موبایل و گوشی های هوشمند که توسط بیش از 30 کمپانی معروف پشتیبانی می شود. آندروید اوپن سورس است و توسعه دهندگان می توانند با استفاده از Android SDK برنامه های مختلفی برای این سیستم عامل بنویسند. در واقع آندروید بستری را فراهم می کند تا برنامه نویسان بتوانند هرچه سریعتر و بهتر برنامه هایی بسازند که از تمام ویژگی های یک گوشی هوشمند استفاده کند. آندروید به معنای واقعی “ باز (Open) “ است، یعنی برنامه نویس می تواند از تمام قدرت یک تلفن همراه استفاده کند. آندروید امکان استفاده از توابع داخلی گوشی موبایل همچون شماره گیری، فرستادن SMS یا استفاده از دوربین گوشی را به برنامه نویسان می دهد تا بتوانند اپلیکیشن های قدرتمند و کاربردی برای کاربران بسازند.

 تمام برنامه ها برای آندروید یکی اند. آندروید فرقی میان یک برنامه third-party و توابع هسته سیستم عامل در اجرا نمی گذارد و هر دو می توانند دسترسی مساوی به قابلیت های گوشی داشته باشند. گوشی هایی که سیستم عامل آندروید را خواهند داشت به کاربرشان اجازه می دهند تا از تمام قابلیت های یک گوشی هوشمند بهره ببرند. کاربران این گوشی ها به معنای واقعی می توانند دستگاه خود را بر اساس سلیقه ی خود تغییر دهند و محیط سیستم عامل گوشی خود را سفارشی و شخصی سازی کنند. حتی کاربران می توانند برای گوشی تعیین کنند که عکس هایشان با چه برنامه ای باز شود.

ویژگی ها و خصوصیات آندروید:

  آندروید تمامی تکنولوژی های اتصال (Connectivity) شامل GSM/EDGE, CDMA, EV-DO, UMTS, Bluetooth  و Wi-Fi را پشتیبانی می کند.

  آندروید از فرمت های مختلف فایل های مالتی مدیا مثل MPEG-4, H.264, MP3, AAC, AMR, JPEG, PNG, GIF  پشتیبانی می کند.

   SMS , MMSو XMPP فرم هایی هستند که آندروید برای ارسال پیغام های متنی یا همان SMS از آن ها پشتیبانی می کند.

 مرورگر موجود در آندروید بر اساس فریم ورک اوپن سورس WebKit توسعه یافته است.

   SQLite نرم افزاریست که برای ذخیره داده ها و مدیریت بانک های اطلاعاتی سبک در آندروید در نظر گرفته شده است.

 ماشین مجازی جاوا (Java Virtual Machine) در آندروید به صورت پیش فرض تعبیه شده است. تمام برنامه های آندروید باید به زبان جاوا نوشته شوند. البته این نسخه از JVMبرای دستگاه های موبایل بهینه شده است.

  ابزارهای مختلف آندروید برای توسعه دهندگان به راحتی در دسترس است و توسط شرکت گوگل پشتیبانی می شوند. این ابزارها شامل کتابخانه ها، خطایاب، شبیه ساز گوشی و یکم پلاگین برای اکلیپس است.

 -  آندروید از سخت افزارهای مختلف همچون GPS و دوربین های متنوع پشتیبانی می کند.

 -  تصاویر و فایل های گرافیکی بوسیله OpenGL پردازش می شوند که کیفیت بالاتری خواهند داشت.

معایب آندروید :

-    عدم اجرای برنامه و بازیها روی بسیاری گوشیهای اندروید بدلیل عدم هماهنگی

  -  ضعف در ساپورت بسیاری گوشیهای آندرویدی مثل X10 

  - عدم یکپارچگی

توسعه برنامه های کاربردی در آندروید سریع ، راحت و لذت بخش است

گوگل دسترسی آسان به ابزارهای سودمند و کتابخانه های بسیاری را برای توسعه و تولید برنامه های کاربردی مبتنی بر آندروید فراهم کرده است، که برنامه نویسان می توانند با استفاده از آن ها هرچه سریع تر و راحت تر برای آندروید برنامه تولید کنند. این ابزارها شامل خطایاب، شبیه ساز گوشی، کتابخانه ها، اسناد، کدهای نمونه و یک پلاگین برای اکلیپس است. برنامه نویسی برای آندروید به زبان جاوا انجام می گیرد. توابع خود آندروید نیز با استفاده از جاوا پیاده سازی شده اند. آندروید فقط قادر است کدهای مدیریت شده (Managed Codes) را اجرا کنید و قادر به اجرای کدهای Native نخواهد بود.

آندروید سیستم عاملی بر اساس لینوکس: این سیستم عامل بر اساس هسته سیستم عامل لینوکس توسعه یافته است. در واقع مدیریت و بهینه سازی حافظه، ارتباط با سخت افزار و سرویس های سیستم، امنیت، مدیریت پردازش ها و مدیریت منابع دستگاه موبایل را هسته لینوکس انجام می دهد و آندروید فقط لایه ایست که ارتباط میان کاربر و سیستم عامل را برقرار می کند. این لایه نرم افزاری بوسیله جاوا پیاده سازی شده است و به همین علت قادر به اجرای کدهای Native نخواهد بود. آندروید همانند لینوکس اوپن سورس خواهد بود و توسعه دهندگان بیشماری بر روی آن کار می کنند.

آمارهایی از نرم افزارهای موجود برای اندروید: تا ماه اکتبر 2010 تعداد یکصدهزار برنامه جانبی برای این سیستم عامل نوشته شده است که سهم بزرگی در محبوبیت این سیستم عامل دارند. تا همین تاریخ تعداد برنامه های نوشته شده برای سیستم عامل آیفون 300 هزار بوده است. اما سرعت رشد سیستم عامل اندروید بسیار بالاتر از بقیه سیستم عامل ها و حتی آیفون است و البته این موضوع را نباید از یاد برد که در لحظه نگارش این مقاله ، اندروید نصف عمر آیفون را دارد.

اندروید دارای کتابخانه های برنامه نویسی قدرتمندی است که کار برنامه نویسان را بسیار ساده میکند. از جمله دیتابیس رابطه ای کوچک شده‌ SQLite ، توابع گرافیکی 3 بعدی openGL ، موتور مرورگروب کیت webkit  (همانند مرورگر کروم) و موتور گرافیکی  SGL

 رابطه اندروید و جاوا : نرم افزارهای جانبی اندرویدی با استفاده از زبان جاوا نوشته میشوند و برای ارتباط با لایه های زیرین سیستم عامل میتوانند از کتابخانه های جاوایی اندروید استفاده کنند. بخش رابط کاربری سیستم عامل اندروید با زبان جاوا نوشته شده است و بسیاری از برنامه های اندروید هم با جاوا نوشته شده اند. اما این سیستم عامل ، Java Virtual machine ندارد . برای اجرای برنامه های جاوایی روی این سیستم عامل، کدهای جاوا به کدهای Dalvik تبدیل  میشوند و سپس روی  Dalvik virtual machine  اجرا میشوند.

 (دالویک یک ماشین مجازی جاوایی است که برای سیستم عامل اندروید بهینه شده است تا هم   RAM  و هم CPU  و هم باطری کمتری  مصرف کند). برنامه های جاوایی معمولی هم که روی گوشی های دیگر اجرا میشوند با استفاده از نرم افزارهای شبیه ساز ماشین مجازی جاوا مانند  j2ME MIDP Runner روی این سیستم عامل قابل اجرا هستند.

 فرمت فایل های پشتیبانی شده: اندروید در حالت پیش فرض فایل های mp3, aac , ogg , amr   midi , mpeg4 , wav , bmp , gif , png , jpg را پشتیبانی میکند.

 اندروید Adobe Flash را نیز پخش میکند و میتواند فایل های GIF متحرک را با حرکت پخش کند.   برای پخش فایل های جریان دار مانند صوت و ویدئو نیز میتوانید از تگ ویدئو html5   و همچنین تکنولوژی Adobe Flash Streaming استفاده کنید.در نسخه های  جدید اندروید، موتور جاوااسکریپت مرورگر کروم که سرعت بسیار بالایی در اجرای کدهای جاوا اسکریپت دارد به مرورگر اندروید متصل شده است. (در ضمن مرورگر اندروید کدهای HTML5 را پشتیبانی میکند)

 محیط برنامه نویسی اندروید: Android SDK  شامل یک دیباگر، کتابخانه های اندروید، شبیه ساز سیستم عامل ، مستندات اندروید و فایل های نمونه و آموزشی است که به شما در ایجاد اولین برنامه هایتان کمک میکند. هم اکنون این SDK بر روی یک سیستم 32 بیتی که لینوکس ، ویندوز و یا mac OSX داشته باشد اجرا میشود. پیش نیازهای نصب این SDK عبارتند از JDK  و Apache Ant و python 2.2 

نکته : برنامه های نوشته شده برای اندروید با پسوند .apk ذخیره میشوند.

 برنامه ساز اندروید یک محیط برنامه نویسی ویژوال تحت وب برای برنامه نویسان تازه کار است که بر پایه ی کتابخانه جاوایی open Blocks و توسط یکی از استادان برجسته دانشگاه MIT بنا شده است و فانکشن هایی برای برقراری ارتباط با سخت افزارهای مورد پشتیبانی اندروید دارد: مانند شتاب سنج، جهت سنج، GSP ، مدیریت پیامک اندروید، مبدل صدا به متن و حتی امکان اتصال به وب سرویس ها (وب سرویس آمازون و توییتر بصورت پیشفرض در این محیط برنامه نویسی گنجانده شده). این محیط برنامه نویسی آنقدر پیشرفت کرده است که دانشگاه های MIT ، هاروارد، ولزلی و سانفرانسیسکو آنرا بعنوان یک کورس (ترم) برای دانشجویان برگزار میکنند.

 گوگل هدف از ایجاد سیستمی مانند android app inventor را اینگونه بیان میکند که هر کسی باید قادر باشد تا برای اندروید برنامه بسازد ، حتی بچه های دبستانی که چیزی از برنامه نویسی نمی دانند ، زیرا آنها نیازهای موردنظر خود را با اینکار رفع میکنند و اگر سیستم اندرویدی نداشته باشند ، برای خرید یک گوشی اندرویدی ترغیب میشوند. در این محیط برنامه نویسی شما می توانید با drag-n-drop براحتی کامپوننت ها (Components) را روی صفحه بکشید و نوشتن  اولین برنامه ی اندرویدی خود را آغاز کنید.

 http://appinventer.googlelabs.com

(سیستم عامل مک آی او اس (اپل      (appLe MaC iOS)

  کمپانی توسعه دهنده این سیستم عامل اپل کامپیوتر است.

 برنامه نویسی شده در C,C++,Objective-C از خانواده  سیستم عامل Mac OS X  و شبه یونیکس ها.

 تاریخ اولین انتشار آن 29 ژوئن 2007 بود. آخرین نسخه پایدار  iOS نسخه 4.1 برای آیفون و آیپاد تاچ در 8 سپتامبر 2010 منتشر شد. آخرین نسخه بتا تا تاریخ 26/10/2010 4.2 Beta 3 برای آیفون، آیپاد تاچ و آیپد در تاریخ 12 اکتبر 2010 منتشر شد.

 زبان مناسب برای برنامه نویسی پشتیبانی از چندین زبان پلتفرم های پشتیبانی شده دستگاه های(iPhone , iPod Touch  iPad)   پلتفرم ARM) نوع هسته آن هایبرید است(  مبتنی بر سیستم عامل داروین می باشد.

 آی او اس، سیستم عامل شرکت اپل است که در اصل برای تلفن هوشمند، آیفون نوشته شده است که بعد از آن، برای آی پد – آیپاد تاچ و Apple TV نیز استفاده شد. سیستم‌عاملی که روی آی‌فون عرضه می‌شود، Mac OS X  است. آی‌فون در واقع ترکیبی از یک کامپیوتر مک، آی‌پاد و تلفون سلولی است. هیجان‌انگیز است!

با این وجود، طراحی OS X به گونه‌ای است که در برخی موارد کاستی‌هایی دارد. این پلتفرم تنها با شبکه Cingular سازگار است و از این رو سیستمی بسته محسوب می‌شود. اپل و سینگولار نوع نرم‌افزارهای موجود روی آی‌فون را کنترل خواهند کرد.

 آی‌فون ذاتاً از فناوری نسل سوم شبکه‌های سلولی پشتیبانی نمی‌کند. در حالی که بیشتر کریرهای شبکه‌های بی‌سیم برخلاف اپل به سمت شبکه‌های نسل سوم موبایل حرکت می‌کنند. به همین دلیل، انتقال داده‌ها با آی‌فون روی شبکه سینگولار کند انجام می‌شود.

 نکته جالب در مورد آی‌فون، طراحی حساس به لمس آن است و به همین دلیل، این وسیله فاقد صفحه کلید است. اپل نخستین شرکتی نیست که از چنین طرحی برای تجهیزات خود استفاده می‌کند، ولی به دلیل جایگاهی که در بازار آی‌تی دارد، می‌تواند دیگر سازندگان چنین تجهیزاتی را نیز به این سمت سوق دهد که در این امر هم تا حد زیادی موفق بوده است.

 مثل همیشه، اپل در این مورد هم اجازه نداده که سیستم عاملش برروی سخت افزار های شرکت های دیگر اجرا شود. پس شما iOS را فقط در وسایل یاد شده خواهید دید. توجه داشته باشید که تا تاریخ اول سپتامبر 2010، AppStore  شامل بیش از 250000 اپلیکیشن بود که برای این سیستم عامل نوشته شده بودند و دانلود های کلی از فروشگاه نرم افزار هم به شش و نیم میلیارد رسید! با این حساب، اگر چه iOS فقط برای دستگاه های اپل، قابل اجرا است. اما شما به هیچ عنوان با یک سیستم عامل منزوی و حاشیه ای رو به رو نیستید بلکه iOS بسیار مطرح، پر طرفدار و قدرتمند است.

 این سیستم عامل در 9 ژانویه سال 2007، همراه آیفون رونمایی شد و در 29ژوئن همان سال عرضه گردید. در ابتدا؛ بخش بازاریابی اپل برای این سیستم عامل نامی منحصر به فرد اتخاذ نکرده بود و اعلام کرد که آیفون از سیستم عامل X (OS X) استفاده می کند! هر چند دروغ هم نبود چون iOS از همان سیستم عامل مشتق شده است.

 این سیستم عامل در ابتدا نمی توانست از اپلیکیشن های شخص ثالث استفاده کند. استیوجابز ایده داده بود که نرم افزار های شخص ثالث می توانند در قالب یک نرم افزار تحت وب و مطابق با استاندارد های آیفون ساخته شوند تا آیفون آن ها را مانند یک نرم افزار اجرا نماید. اما در 17 اکتبر سال 2007، اپل اعلام کرد که در حال ساخت یک کیت توسعه نرم افزاری می باشد. یعنی همان      (Software Development Kit)   به برنامه نویسان هم مژده داده شده بود که این کیت در ماه فوریه همان سال، در دستان آنها خواهد بود.

اما نام گزاری این سیستم عامل از 6 مارس سال 2008، آغاز شد. بله، نسخه آزمایشی بعدی نام iPhone OS  را به همراه داشت. البته باید اضافه کرد که آیفون در طول تعطیلات سال 2007 توانست بیش از یک میلیون دستگاه آیفون بفروشد. این سیستم عامل در همان زمان هم طرفداران زیادی پیدا کرده بود اما هنوز هم نبود بعضی امکانات، اکثر افراد را رنج می داد. البته عده ای را هم زجر می داد!

فروش سریع آیفون سبب شد تا اپل به توسعه بیشتر SDK علاقه مند شود. اپل نسل های مختلفی از آیپاد تاچ را نیز عرضه کرد که از سیستم عامل iPhone OS بهره می بردند و به جز قابلیت تلفن زدن، تقریبا از تمام امکانات آیفون بهره مند بودند. این پیشرفت ها ادامه داشت تا در 27 ژانویه 2010، اپل اعلام کرد که محصول جدیدش یعنی iPad، دارای یک صفحه نمایش بزرگ تر از آیفون و آیپاد تاچ است و این تبلت برای وبگردی، مصارف چند رسانه ای و خواندن کتاب های الکترونیکی طراحی شده است. با این همه این که آی پد هم مانند آیفون ها و آیپاد تاچ های قبلی از نبود مولتی تسکینگ رنج می برد؛ صدای خیلی ها را درآورد.

 نسخه چهارم iOS در آپریل سال 2010 معرفی شد. استفاده از قابلیت چند وظیفه گی (مولتی تسکینگ)؛ ایمیل های گروهی و چندین امکانات تجاری-اداری دیگر؛ از ویژگی هایی بودند که به نسخه جدید iOS اضافه شده بودند.

 طولی نکشید که در ژوئن 2010، اپل اعلام کرد که iPhone OS تغییر نام یافته است. اپل از شرکت Cisco  اجازه گرفت که از نام تجاری iOS استفاده کند IOS) نام یک فناوری از شرکت Cisco است) جالب است که بدانید قبل از این هم اپل بر سر استفاده از نام iPhone با این کمپانی اختلافاتی داشت!

iOS 4  در21 ژوئن 2010  به بازار عرضه شد. یعنی سه روز قبل از عرضه iPhone 4 به بازار. علت هم این بود که از شلوغ شدن بیش از حد سرور های اپل جلوگیری شود! اپل تا قبل از این نسخه، 9 دلار و 99 سنت برای آپگرید آیپاد تاچ دریافت می کرد اما iOS چهار؛ اولین نسخه ای از iOS بود که به طور رایگان روی آیپاد تاچ نصب می شد.

 iOS 4.0.1، که در 15 جولای 2010 عرضه شده بود، مشکل آنتن دهی را رفع کرده بود. حالا نوبت آن رسید که اپل از عرضه نسخه 3.2.1 آی او اس برای آیپد خبر دهد. این نسخه بهبود هایی در اتصال به شبکه های بی سیم، پخش ویدئو و کپی پیست اتچمنت های PDF، به همراه داشت. البته به همراه چند آپدیت دیگر.

 در 11 آگوست 2010، باز هم آپدیت آی او اس 4.0.2 برای آیفون و آیپاد تاچ و iOS 3.2.2 برای آیپاد منتشر شد تا برخی اشکالات امنیتی برطرف شود.

با این وجود باز هم کاربران، گزارش هایی از برخی اشکلات می دادند. اپل هم با عرضه iOS   4.1  در 8 سپتامبر، این اشکالات را رفع کرد. این نسخه عمر باتری را افزایش می دهد و قابلیت جدیدی به نام Game Center  یا "مرکز بازی"، به آن اضافه شده است. مرکز بازی به گیمر ها اجازه ی بازی کردن چند نفره، آپلود امتیازات بالا و بازکردن Achievements ها را می دهد. (البته این قابلیت در آیفون 3G هم وجود داشت. اما به دلیل عملکرد کند و نامناسب، از آن حذف شد!)

ویژگی های iOS :

 -  به خاطر اینکه این سیستم عامل با یونیکس نوشته شده هسته بسیار محکم و انعطاف پذیری دارد و -تقریبا هر تغییری میشه در اون ایجاد کرد.

 -  فروشگاه نرم افزاری Apple با امکانات کافی  و  تعداد برنامه های زیاد برای آن.

 -  کیفیت تصویر صفحه نمایش بسیار عالی.

 -  بازی ها و برنامه های گرافیکی و زیبا .

معایب iOS:

  - از کارت حافظه   microSDپشتیبانی نمی کند.

  - برای بارگذاری محتوای چند رسانه ای وابستگی بسیاری به iTunes دارد .

  - انتقال فایل از طریق بلوتوث ندارد.

  - حالت USB Mass Storage وجود ندارد .

  - مرورگر وب از Flash پشتیبانی نمی کند.

  Multi TaSking - کامل و قوی ندارد.

 - قیمت بسیار بالا.